110 Máy nghiền nguyên tử là cái gì?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 4 – Arkady Leokum

Trước hết, nguyên tử là gì? Thật là kỳ, cho đến ngày nay khoa học vẫn chưa đưa ra được câu trả lời đầy đủ cho câu hỏi đó. Kiến thức của ta về nguyên tử thay đổi liền liền. Thực tế, chính máy nghiền nguyên tử luôn cung cấp cho ta những hiểu biết mới về nguyên tử. Có thời người ta cho rằng nguyên tử là phần nhỏ nhất mà vật chất không còn có thể “chia” ra được nữa. Nhưng nay thì ta biết nguyên tử gồm một số hạt còn nhỏ hơn thế nữa. Chẳng hạn “nhân” nguyên tử mà cũng gồm tới 20 hạt khác nhau. Một cách giản lược, ta có thể nói một nguyên tử gồm một cái “nhân” nặng và những hạt âm điện (electron) bao quanh. Những hạt căn bản của nhân nguyên tử có tên là “proton” và “neutron”. Bao quanh hạt nhân đó là các hạt “electron”.

Khi cấu trúc nguyên tử bị “rối loạn” thì một sự kiện rất kỳ lạ xảy ra. đó là sự phóng (ra) năng lượng hoặc nguyên tử của chất này có thể trở thành nguyên tử của chất khác. Khi sự kiện này được phát hiện thì đó cũng là lúc mở màn cho thời đại của máy nghiền nguyên tử. Chẳng hạn, khi hạt proton của nguyên tử này bị tách ra và bắn vào nhân của một nguyên tử khác thế là nguyên tử bị “phá vỡ” hay là bị nghiền.

Còn vấn đề khác nữa là lấy cái gì làm “đạn” để bắn bây giờ? Khi “deutron” (tức là nhân nguyên tử của chất có tên là deuterium) được bắn vào một nguyên tử khác, thì có sự thay đổi diễn ra trong nguyên tố cấu tạo. Khi một hạt của nguyên tử ấy bị lấy đi thì nguyên tử ấy trở thành một chất hoàn toàn khác lúc chưa bị lấy mất vài hạt trong nhân của nó. đồng thời, sự thay đổi này cũng phóng ra những năng lượng lớn.

Người ta đã phát triển ra nhiều loại máy để “bắn phá” nguyên tử. Một trong những loại máy ấy có tên là “cyclotron”. Máy này dùng điện tử rất mạnh để làm cho proton hoặc deutron chuyển động theo đường xoắn ốc với tốc độ rất cao. Nhưng này thì có máy “betatron” hoặc “synchrotron” mạnh hơn nữa để bắn phá nhân nguyên tử. Những máy mới này có thể bắn phá được nhân nguyên tử với một lực mạnh hơn và chính xác hơn.