5 Chòm sao là gì?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 1 – Arkady Leokum ầu trời đêm không mây thấy các vì sao lấp lánh, từ một vì sao bạn kẻ một đường thẳng hoặc một đường cong đến một vì sao khác, một số vì sao nữa… Các nét vẽ ấy có thể tạo thành đường nét của một mẫu tự (chữ M chẳng hạn). Hầu như từ thời rất xa xưa, con người đã làm như vậy và đặt tên cho các nhóm sao mà họ quan sát. Nhóm sao đó gọi là chòm sao.

Tên các chòm sao mà ta dùng ngày nay đã có từ thời La Mã cổ. Những người La Mã cổ này dùng lại các tên của người Hy Lạp trước đó. Và người Hy Lạp cổ thì cũng dùng lại một số tên của người Ba-bi-lon trước đó nữa. Người Ba-bi-lon đặt tên các chòm sao dựa trên hình dạng các con vật, các vua, các hoàng hậu hoặc các anh hùng theo thần thoại của họ. Người Hy Lạp đã đổi nhiều tên Ba-bi-lon thành tên các vị thần và anh hùng của họ, chẳng hạn như Hec-quyn, Ô-ri-ông, Péc-xê. Người La Mã lại đổi tên các vị thần của Hy Lạp thành tên các thần của họ. Tuy nhiên một số tên cổ vẫn còn được giữ lại. Tuy nhiên thật khó mà nhận ra hình dạng chòm sao nếu mà dựa vào tên của chúng. Chẳng hạn chòm sao “thiên lang”, chòm sao “chó lớn”, chòm sao “chó con”, thật khó mà hình dung ra hình chim ưng, hình chó lớn, chó con ở những chòm sao đó.

Khoảng 150 năm sau Công nguyên, nhà thiên văn học rất nổi tiếng thời bấy giờ là Ptô-lê-mê đã liệt kê 48 chòm sao mà ông biết. Danh sách này không bao gồm hết các chòm sao nhìn thấy được trên bầu trời. Và có nhiều điểm còn để trống. Về sau các nhà thiên văn đã thêm vào danh sách của Ptô-lê-mê nhiều chòm sao khác nữa. Một vài chòm được đặt tên theo các ứng dụng thiên văn như “kính lục phân”, “cái compa”, “kính thiên văn”. Ngày nay, trên nền trời, các nhà thiên văn liệt kê được 58 chòm sao.

Chòm sao thật ra là một khoảng không gian rất rộng trên nền trời. Có thể hình dung một ngôi sao nằm trong chòm sao như một đô thị, một thị xã trong một bản đồ quốc gia chẳng hạn. đường biên của các chòm sao cũng giống như đường biên giữa các nước, nghĩa là rất nhấp nhô chứ không thẳng băng như vạch thước kẻ. Nhưng từ năm 1928, các nhà thiên văn đã quy ước vạch theo đường thẳng để làm đường biên cho các chòm sao.