Ai là người đã đắp nên những cái gò?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 3 – Arkady Leokum

Từ năm 1700 trở về trước, tại châu Mỹ có nhiều bộ lạc người da đỏ sinh sống. Một trong số các bộ lạc này đã đắp những ngọn đồi nhỏ (cái gò) bằng đá, vỏ sò, đất và đất sét. Họ đã được đặt cho một cái tên nôm na là “thợ đắp gò”.

Những cái gò đầu tiên do họ đắp nên có lẽ là nhằm mục đích làm nơi chôn cất người chết, hay thực chất cái gò ấy là nấm mộ đắp cho lớn lên vậy thôi. Những ngôi mộ ấy có hình nón chóp hoặc hình vòm và kích cỡ từ cao vài mét, đường bán kính khoảng chục mét cho đến cỡ lớn như gò “Miasnisburg” ở bang Ohio. Cái gò này cao hơn hai chục mét và đường kính khoảng 80m. Những người da đỏ thuộc các bộ lạc “đắp gò” có tục lệ chôn theo người chết những đồ trang sức cá nhân nho nhỏ và các đồ dùng của người chết.

Có lẽ là từ tục lệ đắp mồ mả cho người chết phát sinh ra tục lệ đắp “gò hình tượng”. Gọi là “gò hình tượng” vì các gò này không chỉ đơn giản là những nấm đất hình tròn mà là đắp theo hình dạng một loài vật nào đó như gấu, hươu, trâu, rắn chẳng hạn. Hầu hết các gò loại này đều được tìm thấy ở bang Wisconsin và nhiều gò trong số này là nơi chôn cất người chết. Ở bang Ohio, người ta cũng tìm được một kiểu “gò hình tượng” khác là kiểu phối hợp giữa nền văn hóa Adena và nền văn hóa Hopi (cả hai đều là văn hóa tiền

Columbus của người da đỏ – ND). Gò nổi tiếng nhất là gò “đại Xà” ở quận Adams, bang Ohio. Gò dài khoảng 410m với cái đầu hình tam giác. Từ trên cao nhìn xuống thì giống như rắn đang bò. Và ở phía ngay đầu tam giác lại có cái gò hình trứng. Có lẽ đó là mồi mà con rắn sắp nuốt. đó là những gò theo cổ truyền xa xưa. Những gò đắp vào những thời đại tương đối gần đây thì lại có dạng kim tự tháp và có nóc bằng. Trên đỉnh gò có đền thờ. Từ dưới đất có bậc thang dẫn lên đền thờ.

Thật ra, “gò” với đủ hình dạng kích cỡ được tìm thấy ở nhiều nơi từ giữa vùng đại Hồ cho đến vịnh Mexico, từ bờ biển đại Tây Dương cho đến các đại bình nguyên phía Tây (Hoa Kỳ). Nhưng hầu hết các gò đều tập trung ở thung lũng Mississippi.