Áp suất khí quyển là gì? Giải đáp chương trình vật lý 8
Khác với áp suất của chất rắn, hay chất lỏng, áp suất khí quyển tác dụng lên vật theo mọi phương hướng khác nhau. Bởi mọi vật đều bao bọc bởi không khí và chịu tác dụng lực lên bề mặt của mình. Đặc điểm của loại áp suất này phụ thuộc nhiều và đặc điểm của không khí. Chúng ta đã được học về điều này trong các lớp dưới. Không khí càng lên cao càng loãng, vì vậy trọng lượng cũng vì đó mà nhẹ hơn.
Từ đó dẫn đến áp suất bầu khí quyển cũng có sự thay đổi. Những yếu tố tác động lên áp suất này như nhiệt độ, gió, độ cao,… Ngoài ra, áp suất của không khí tại một nơi cũng có sự thay đổi theo thời gian và nhiệt độ. Nói một cách dễ hiểu, áp suất của không khí thay đổi theo thời tiết của nơi đó. Chúng ta hoàn toàn có thể làm thí nghiệm đo áp suất ở các độ cao khác nhau. Từ đó rút ra kết luận về điều này. Các em cũng nên để ý đến các yếu tố ảnh hưởng đến áp suất để đem về kết quả chính xác nhất.
Độ lớn của áp suất khí
Độ lớn của áp suất khí quyển được đo bằng cách khác so với các loại áp suất còn lại. Chính vì vậy, đơn vị đo của áp suất không khí cũng được dùng là đơn vị khác. Theo đơn vị đo quốc tế, người ta dùng mmHg để làm đơn vị đo của áp suất không khí. Để nhận ra được điều này, các nhà vật lý học đã phải làm rất nhiều thí nghiệm để kiếm chứng. Một trong những thí nghiệm về chủ đề này, Tô-ri-xe-li chính là thí nghiệm đúng và chính xác nhất. Đây cũng chính là thí nghiệm để chứng nhận những lý thuyết về độ lớn của áp suất không khí.
Tác động của áp suất không khí
Năm 1654, thị trường thành phố Mác – đơ – buốc của Đức là ông Ghê – rích đã làm thí nghiệm như sau:
Đầu tiên, ông đã lấy một ống thủy tinh dài 1m, đổ đầy thủy ngân vào.
Sau đó, ông lấy ngón tay bịt miệng ống rồi quay ngược ống xuống.
Nhúng chìm miệng ống vào một chậu đựng thủy ngân rồi bỏ tay bịt miệng ống ra.
Thủy ngân trong ống tụt xuống còn 76cm tức là 760mm.
Phần hở ra của thủy ngân trong ống này chính là do áp suất khí trong ống tạo ra. Phần áp lực đè nén lên thủy ngân và thành ống chính là áp suất của không khí. Độ lớn của áp suất không khí trong ống bằng áp suất của cục thủy ngân trong ống Tô – ri – xe – li. Áp suất gây ra bởi trọng lượng của cột thủy ngân được tính theo công thức: p=h.d