Axit photphoric và muối photphat – Học hóa không hề khó!
Ghi chú: Tài liệu trích dẫn
Trong bài viết hôm nay Vietlearn sẽ đề cập đến một loại axit có công dụng vô cùng tuyệt vời, được ứng dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp và đời sống của con người đó là Axit photphoric và muối photphat. Bài viết dưới đây sẽ đem đến cho các bạn học sinh những thông bổ ích và vô cùng thú vị về loại axit vô cùng nổi bật này. Hãy cùng khám phá bài viết ngay thôi nào!
Axit photphoric và muối photphat
Axit photphoric
Những tính chất cơ bản của axit photphoric và muối photphat
Axit photphoric là một loại axit có tính oxi hóa trung bình có công thức hóa học là H3PO4, còn được biết đến với các tên gọi khác như Axit orthophotphoric, trihiđroxiđioxiđophotpho, axit phosphoric. Cấu trúc tinh thể của loại axit này bao gồm tứ diện PO4 liên kết với nhau bằng liên kết hydro và được giữ lại trong dung dịch đậm đặc của axit trong nước giúp cho dung dịch giống như nước đường.
Tìm hiểu thêm về photpho nguyên tử khối và Silic và hợp chất của silic – Lý thuyết và tính ứng dụng trong thực tế
Tính chất hóa học
Trong dung dịch axit H3PO4 sẽ phân ly thuận theo nguyên tắc 3 nấc
H3PO4 ↔ H+ + H2PO4–
H2PO4– ↔ H+ + HPO42-
HPO42- ↔ H+ + PO43-Quỳ tím sẽ chuyển qua màu đỏ khi tiếp xúc với H3PO4
H3PO4 tác dụng với oxit bazơ sẽ tạo thành muối và nước
2H3PO4 + 3Na2O → 2Na3PO4 + 3H2OTác dụng với bazơ tạo thành muối và nước, tuy theo tỷ lệ mà các muối tạo thành là khác nhau
KOH + H3PO4 → KH2PO4 + H2O
2KOH + H3PO4 → K2HPO4 + 2H2O
3KOH + H3PO4 → K3PO4 + 3H2OTác dụng với các kim loại đứng trước H2 sẽ giải phóng ra H2 và muối
2H3PO4 + 3Mg → Mg3(PO4)2 + 3H2Tác dụng với muối sẽ tạo thành muối mới và axit mới
H3PO4 + 3AgNO3 → 3HNO3 + Ag3PO4Có tính oxi hóa – khử với P có mức lớn nhất là +5
H3PO4 dưới tác dụng nhiệt sẽ xảy ra các phản ứng nhiệt phân như:
Tác động nhiệt trong khoảng 200 – 250 độ C: 2H3PO4 → H4P2O7 + H2O
Tác động nhiệt trong khoảng 400 – 500 độ C: H4P2O7 → 2HPO3 + H2OHợp chất phân tử H3PO4
Tính chất vật lý
Dạng tồn tại: Tồn tại ở hai dạng đó là chất rắn tinh thể không màu và chất lỏng trong suốt không màu.
Khối lượng riêng 1,87 g/cm3
Nhiệt độ nóng chảy = 42,35oC (dạng H3PO4.H2O có nhiệt độ nóng chảy = 29,32oC)
Phân hủy ở 213oC
Tan trong etanol, nước với bất kì tỉ lệ nào được giải thích bằng sự tạo ra liên kết hydro
Axit photphoric là axit mạnh hay yếu? Thực tế, Axit photphoric là axit ba nấc với độ mạnh ở mức trung bình.
Muối photphat
Tính chất vật lý:
Có 3 loại: PO43-, HPO42- và H2PO4–.
Tất cả muối H2PO4– đều tan
Muối PO43- và HPO42- chỉ có muối của kim loại kiềm và amoni mới tan được
Tính chất hóa học:
Muối photphat có đầy đủ tính chất hóa học của muối
Các muối photphat của kìm loại kiềm dễ bị thủy phân trong dung dịch
Là muối của axit nên có tính chất của axit
Tác hại của axit photphoric và muối photphat
Axit photphoric được tìm thấy trong đồ uống cola
Một số tác hại của axit photphoric và muối photphat mà các bạn nên lưu ý:
Hóa chất axit phosphoric làm giảm mật độ xương: Đây chính là tác hại đầu tiên mà loại axit này gây nên ở người.
Gây ra các vấn đề nghiêm trọng về thận: Việc của người tiêu thụ các loại thực phẩm và đồ uống giàu axit phosphoric sẽ làm thay đổi tiết niệu, gây ra các bệnh về sỏi thận hoặc các bệnh thận mãn tính. Vì nó làm quá tải photpho trong cơ thể từ đó khiến chức năng bị suy giảm.
Làm giảm chất dinh dưỡng trong cơ thể: Nếu như chúng ta nào quá nhiều thực phẩm có chứa axit phosphoric, sẽ gây ra tình trạng dư thừa P làm giảm lượng canxi có trong cơ thể. Từ đó khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng như sắt, magie và kẽm,… sẽ kém đi và làm cho cơ thể thiếu hụt đi các chất dinh dưỡng cần thiết.
Làm tăng nồng độ axit trong cơ thể: Đây là một loại axit được đánh giá không tốt cho sức khỏe, nếu như hấp thụ axit photphoric và muối photphat quá nhiều sẽ gây ra tình trạng tăng nồng độ axit.
Công dụng của axit photphoric
Dung dịch axit phosphoric đậm đặc được bán trên thị trường với nồng độ là 85%. Loại axit này là bán thành phần trong quá trình sản phân bón, thức ăn gái súc, dược phẩm. Làm chất xúc tác trong quá trình tổng hợp các chất hữu cơ, chất chống cháy, sản xuất thuốc trừ sâu,… Đặc biệt, axit phosphoric dùng để điều chế phân lân như là superphosphat đơn và phân supephosphat kép.
Điều chế
Cách điều chế H3PO4
Điều chế axit photphoric trong phòng thí nghiệm
Điều chế axit phosphoric trong phòng thí nghiệm bằng cách dùng NO3 đặc oxi hóa photpho ở nhiệt độ cao:
P + 5HNO3 → H3PO4 + 5NO2 + H2O
Điều chế axit photphoric trong công nghiệp
Trong công nghiệp, axit phosphoric được sản xuất công nghiệp bằng quá trình quá nhiệt và quá trình ẩm ướt. Các quá trình nhiệt thì đắt hơn sản xuất một sản phẩm tinh khiết, được sử dụng cho các ứng dụng của ngành công nghiệp thực phẩm. Còn quá trình ướt thì chiếm ưu thế hơn trong lĩnh vực thương mại.
Lời kết
Trên đây là một số tính chất cơ bản của hợp chất axit photphoric và muối photphat mà Vietlearn muốn đem đến cho các bạn. Hy vọng với những kiến thức trên, bạn sẽ thêm vững chắc về môn hóa và ngày càng sẽ yêu thích nó hơn nhé!
Đọc thêm các bài viết cùng chủ đề:
Các phương pháp nhận biết Axit Bazơ muối – Hóa 8(Mở trong cửa số mới)
Tính chất hóa học của Axit – Học tốt hóa 9 cùng Vietlearn(Mở trong cửa số mới)
Tính chất hóa học của muối lớp 9 – Các dạng bài hay gặp(Mở trong cửa số mới)
Tính chất hóa học của muối lớp 9 – Các dạng bài hay gặp(Mở trong cửa số mới)
Tính chất hóa học đặc trưng của Kim loại là gì – Hóa học lớp 9(Mở trong cửa số mới)
Axit cacbonic và muối