Cái gì gây nên một hành vi phản xạ?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 3 – Arkady Leokum đến khám bệnh tại phòng mạch, bác sĩ lấy cái búa nhỏ khẽ gõ vào đầu gối bạn, lập tức, đầu gối bạn (đang co) liền duỗi thẳng ra. Ông bác sĩ làm vậy để thử cử động phản xạ của bạn đó. Trong trường hợp này, bác sĩ thử phản xạ bánh chè, vì ông ta gõ vào dây dân bánh chè của bạn. Cái gì xảy ra khi cái búa đụng vào dây gân này? Một kích thích từ các tế bào cảm giác trong dây gân này được truyền lên não, các tế bào ở trung khu vận động, nơi đây sẽ “ra lệnh” cho bắp đùi duỗi ra, lệnh này theo thần kinh được truyền xuống bắp thịt đùi, các bắp thịt này cử động theo lệnh. Nói thì dài dòng như vậy nhưng tất cả các công đoạn này – bị kích thích, truyền lên óc, óc nhận dạng và ra lệnh truyền xuống các bắp thịt, các bắp thịt thi hành – xảy ra rất nhanh, nhanh đến nỗi có thể coi như đồng thời, lập tức, khi cái búa chạm vào dây gân thì “lập tức” ống quyển duỗi ra.

Phản xạ là một cử động tự động. Ta không thể tự ý điều khiển được sự khởi động hay ngưng của hành vi phản xạ, chẳng hạn, đến giờ ngủ, bạn lên giường nhắm mắt lại chờ giấc ngủ. Hành vi nhắm mắt chờ giấc ngủ là một hành vi cố ý. Nhưng, khi đi đường, một hạt bụi lọt vào mắt bạn, lập tức và tự động, mắt nhắm lại, bất kể bạn muốn hay không. đặc điểm của hành vi phản xạ là một đáp ứng của cơ thể đối với một kích thích từ bên ngoài và sự đáp ứng đó không nằm trong tầm kiểm soát của ý chí.

Sự đáp ứng ấy diễn ra như thế nào? Tủy sống là điểm dẫn truyền các phản xạ. Khi tế bào cảm giác truyền một kích thích từ ngoài vào da, nó sẽ được chuyển đến tủy rồi từ đó truyền đến các tế bào vận động. Những tế bào vận động này sẽ phát ra một “luồng điện” đến một bắp thịt nào đó và khiến bắp thịt này phát tác. Sự khích động thần kinh này không chạy qua óc, do đó hành vi phản xạ không phải là hành vi xuất phát từ óc mà từ tủy nên ta không kiểm soát được.

Hơn 90% hành động do hệ thần kinh khởi động đều là hành vi phản xạ.