Có phải các giày trượt băng hoạt động nhờ vào áp lực của lưỡi dao làm tan đá?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 10 – Arkady Leokum

Hãy thử thực hiện một thí nghiệm thế này: cầm một tảng nước đá, quấn một sợi dây đàn piano qua nó và gắn một khối nặng vào mỗi đầu của sợi dây. Đợi một lúc (khoảng 30 phút), bạn sẽ thấy đoạn dây đã tự tạo thành một đường hầm đi về tâm của tảng đá một cách thần kỳ, không để lại dấu vết nào về đoạn đường nó đi từ trên xuống tâm tảng đá. Đây là minh họa của sự đóng băng do áp suất cao sinh ra. Trong trường hợp này, do các vật nặng buộc ở hai đầu đoạn dây – làm cho nhiệt độ điểm tan rã của nước đá giảm xuống, sau đó nước đá hình thành lại, bít kín phần trống của tảng đá do đoạn dây đi xuống để lại.

Từ minh họa này, ta có thể giải thích cho câu hỏi tại sao các vận động viên truợt băng lướt đi rất nhẹ nhàng quanh sân băng. Đó là do áp lực sinh ra bởi sức nặng của các vận động viên trượt băng tạo nên một lớp màng nước mỏng bên dưới các lưỡi dao.

Lời giải thích đúng được đưa ra bởi nhà vật lý thời nữ hoàng Victoria, Michael Faraday. Khi nước đông đặc thành đá, một lớp mỏng của các phân tử nước còn lại trên bề mặt đá – chính nó khiến cho mặt đá trơn hơn và vận động viên truợt đi dễ dàng hơn chứ không phải do áp lực. Tuy nhiên, khi ở dưới âm 100C, lớp mỏng này biến mất, khiến cho mặt đá ít trơn hơn nhiều.