Có phải máy bay đều phải bay rất cao?

Mọi người đều biết rằng, máy bay thông thường nói chung càng bay cao càng tốt, vì xét về mặt quân sự, khi không chiến, nếu bay cao hơn máy bay kẻ thù, thì có thể ở tư thế cao hơn nhìn xuống, dễ công kích đối phương; còn đối với máy bay ném bom và máy bay trinh sát, bay càng cao thì càng có lợi, dễ thoát khỏi sự công kích của máy bay đối phương và sự chặn đánh bằng hoả lực của pháo mặt đất.

Xét về mặt dân dụng khi bay cao, lực cản không khí sẽ nhỏ, luồng không khí tương đối ổn định, hành khách ngồi trong máy bay có thể ít bị xóc. Nếu bay ở trên vùng cao nguyên, như vùng cao nguyên Thanh Hải, Tây Tạng (Trung Quốc), nói chung độ cao so với mực nước biển phần lớn là trên 4- 5000m, cộng thêm địa hình tương đối phức tạp, cần phải bay cao mới bảo đảm an toàn.

Tuy nhiên, do sự phát triển của kỹ thuật phòng không hiện đại, hiện nay có loại máy bay quân sự thì ngược lại, máy bay không đòi hỏi bay cao, trái lại bay càng thấp, càng tốt. Điều này nghe ra hình như là khó hiểu, tại sao phải bay thấp.

Lý do là, máy bay quân sự bay cao rất dễ bị rađa của đối phương phát hiện. Sóng điện vô tuyến do rađa phát ra khi gặp máy bay địch ở trên không, sẽ phản xạ trở lại màn hình rađa sẽ hiển thị hình ảnh của máy bay địch. Tuy nhiên, sóng điện rađa có một đặc điểm là chỉ có thể truyền thẳng, không thể uốn cong.

Nếu máy bay bay rất thấp thì do bề mặt Trái Đất cong như hình cánh cung, máy bay bay ngoài một cự ly nhất định thì sẽ nằm ngoài phạm vi sục sạo của rađa, sóng điện rađa không tìm được máy bay.

Do đó, các máy bay ném bom và trinh sát hiện đại, để đột phá khu vực phòng không của đối phương, thường dùng phương thức bay sát mặt đất. Máy bay bay thấp bay nhanh vào lãnh thổ đối phương, khi bị rađa đối phương phát hiện, thì đã nhanh chóng bay đến trên đầu rồi. Như vậy, đối phương từ khi phát hiện máy bay đến lúc phóng tên lửa hoặc cho máy bay chiến đấu cất cánh, thời gian chuẩn bị rất ngắn, có khi thậm chí không kịp nghênh chiến. Chính vì máy bay bay thấp đến đột phá phòng tuyến của đối phương là hết sức bất ngờ, vì vậy máy bay rất ít bị bắn trúng.