Con người đã xác định năm như thế nào trước khi phát minh ra BC và AD?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 12 – Arkady Leokum

Thuật ngữ BC (trước công nguyên TCN) và AD (sau công nguyên SCN) trong văn bản hiện đại thường được ghi là BCE (before the common era) và CE (common era), bắt nguồn từ công trình của Dionysius Exiguus (Denis the Lesser), một tu sĩ làm việc tại La Mã cách đây hơn 1400 năm. Năm 532 SCN, Dionysius đã đề nghị một loại lịch Cơ đốc giáo với ngày bắt đầu được đặt vào một sự kiện tôn giáo cực kỳ quan trọng. Tất cả đều rất dễ hiểu nhưng sau đó người ta lại gặp phải những vấn đề cực kỳ rắc rối về lịch. Những vấn đề được trình bày bên dưới là dựa trên nghiên cứu của tiến sĩ Duncan Steel trong cuốn Making Time (Wiley, 2000).

Đầu tiên, Dionysius đã không làm một việc hiển nhiên là bắt đầu loại lịch mới từ ngày sinh của chúa Jesus mà lại bắt đầu bằng Ngày hiện thân của Chúa – tức là, thời điểm bắt đầu có nhận thức về Chúa cứu thế – và sử dụng ngày đó làm năm thứ nhất Công Nguyên. Các nhà sử học hiện nay tin rằng sự lựa chọn này là sai, do nhận thức về Chúa cứu thế đã xảy ra từ nhiều năm trước. Dù gì đi nữa, Dionysius vẫn tiếp tục hướng đi của mình, gọi tất cả các năm sau đó là anno ab Incarnatione, có nghĩa là năm của sự hiện thân. Thuật ngữ Anno Domini (Năm của Chúa, the year of Lord) vẫn còn chưa xuất hiện cho tới 200 năm sau (dường như nó được đặt ra lần đầu tiên bởi Venerable Bede) trong khi thuật ngữ BC thì được đặt ra gần đây hơn, đâu đó trong thế kỷ 17.

Bất chấp những nỗ lực của mình, Dionysius đã không sống được để thấy hệ thống đó được chấp nhận rộng rãi, và trong nhiều năm sau khi ông chết, ngày tháng vẫn được tính theo hệ La Mã, với ngày bắt đầu được xác định vào ngày thành lập thành La Mã. Theo học giả La Mã Marcus Terentius, sự kiện này xảy ra vào năm 753 TCN cho nên những năm sau đó được mở đầu bằng thuật ngữ anno urbis conditae (AUC – năm thành lập của thành phố, “in the year of the foundation of the city”).