Khối lượng riêng và trọng lượng riêng là gì? Vật lý 6
Ghi chú: Tài liệu trích dẫn
Giống như khối lượng, vạn vật trên trái đất này đều có khối lượng riêng, trọng lượng riêng. Chúng ta không thể tự nhiên xác định được những yếu tố này mà cần phải dựa vào quy trình, tính toán. Trong bộ môn Vật lý, chúng ta sẽ có những công thức để tính toán ra những số liệu này. Các nhà khoa học đã nghiên cứu và đem đến cho chúng ta nhằm giải đáp những câu hỏi. Vậy khối lượng riêng và trọng lượng riêng là gì? Nó đem lại ý nghĩa gì cho cuộc sống hàng ngày? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu và lấy ví dụ để hiểu hơn về chủ đề, bài học này nhé!
Khối lượng riêng là gì?
Chúng ta đã được nghe rất nhiều về khối lượng của một vật. Khối lượng chỉ đơn giản là độ nặng của một vật hoặc một chất nào đó. Tuy nhiên, với khối lượng riêng thì lại không chỉ đơn giản như vậy. Nếu như khối lượng xác định độ nặng của một vật, không tính theo các chất cấu thành lên vật. Thì đến với khối lượng riêng, người ta quan tâm nhiều hơn đến chất.
Các chất khác nhau có khối lượng riêng khác nhau
Khối lượng riêng của một chất được xác định bằng khối lượng của một đơn vị thể tích (1m khối) của chất đó. Đơn vị của khối lượng riêng kg/1m khối. Khối lượng riêng của một chất được xác định bằng thương số giữa khối lượng (m) của 1 vật bằng chất ấy nguyên chất và thể tích của vật ấy (V). Chúng ta hoàn toàn có thể xác định được khối lượng riêng của một chất nhờ vào một vật được làm hoàn toàn bằng chất ấy. Chỉ cầu có đủ 3 điều kiện, vật được làm hoàn toàn bằng chất ấy, thể tích của vật, khối lượng của vật.
Công thức tổng quát để xác định khối lượng riêng của một chất như sau:
D = m/V
Trong đó D là khối lượng riêng của chất. Kí hiệu m là khối lượng của vật được làm bằng chất đó. Kí hiệu V là thể tích của vật. Trong các bài toán yêu cầu xác định khối lượng riêng trọng lượng riêng của vật, các em cần phải ghi nhớ công thức này. Đây sẽ là công cụ giúp các em dễ dàng tính toàn, xác định các yếu tố làm bài tập trên lớp.
Khối lượng riêng là gì?
Bên cạnh khối lượng riêng trọng lượng riêng cũng là một trong những yếu tố cần được xác định. Chúng ta đã được tìm hiểu rất kỹ về trọng lượng, trọng lực. Trọng lượng là độ lớn của trọng lực tác động lên vật. Vậy trọng lượng riêng của một chất là gì? Trọng lượng riêng của chất được xác định bằng trọng lượng của 1 m khối chất đó. Đây sẽ là đại lượng liên quan đến chất cấu thành vật chứ không phải là của vật như trước đây. Chính vì vậy mà đại lượng này được gọi là trọng lượng riêng.
Các để xác định khối lượng riêng và trọng lượng riêng
Nếu một vật được hoàn toàn làm bằng chất đó, chúng ta có thể xác định khối lượng riêng của chất nhờ vào vật này. Khối lượng riêng của chất được xác định bằng thương số của trọng lượng riêng của vật và thể tích. Tuy nhiên, công thức này chỉ đúng khi vật được làm hoàn toàn bằng chất này. Ta có công thức như sau:
d = P/V
Giải thích công thức
Trong đó d chính là kí hiệu trọng riêng riêng của chất. P là trọng lượng của vật được cấu thành từ chất đó. V là thể tích của vật được làm từ chất này. Các em nên ghi nhớ đơn vị đo của khối lượng riêng trọng lượng riêng để tránh bị nhầm lẫn. Trọng lượng riêng có đơn vị đo là N/m khối. Các em sẽ có những bài tập liên quan đến hai đại lượng này. Vì vậy, hiểu công thức và học thuộc được những công thức này. Các em sẽ vận dụng vào bài tập tốt hơn. Không phải tự nhiên, những kiến thức này được đưa vào chương trình giảng dạy của các em trong môn vật lý 6.
Tìm hiểu thêm
Lực kế phép đo lực trọng lượng và khối lượng – Vật lý 6
Các máy cơ đơn giản là gì? Giải đáp những điều cần biết về vật lý 6
Mối quan hệ giữa khối lượng riêng và trọng lượng riêng
Đây là hai đại lượng có sự liên kết với nhau. Khi xét trên cùng một chất, các em có thể suy từ khối lượng riêng ra trọng lượng riêng. Điều này đã được chứng minh trong các thí nghiệm khoa học. Dựa vào công thức gốc P = 10.m. Ta có thể áp dụng để suy ra mối quan hệ giữa hai đại lượng D và d.
Công thức tính khối lượng riêng, trọng lượng riêng
Từ công thức đã biến đổi này, chúng ta có thể thấy khối lượng riêng của chất đó chia cho 10. Công thức này giúp các em tính toán nhanh chóng khi đề bài yêu cầu xác định đại lượng chưa biết. Khối lượng riêng trọng lượng riêng của một chất luôn có sự liên hệ với nhau. Nhưng khi làm bài, các em cần phải xác định rõ là cùng một chất mới có thể dùng công thức này. Ngoài ra khi áp dụng công thức, các em cần chú ý đơn vị của khối lượng riêng trọng lượng riêng. Sai đơn vị, các em sẽ bị sai kết quả và dễ bị nhầm lẫn giữa hai đại lượng.
Ứng dụng khối lượng riêng và trọng lượng riêng trong cuộc sống
Trong cuộc sống hằng ngày, hai đại lượng này cũng được áp dụng rất nhiều để xử lý công việc. Khối lượng riêng giúp con người ta so sánh mức độ nặng nhẹ của vật chất này so với vật chất khác. Chúng ta có thể hiểu đơn giản. Cùng là một món đồ, nhưng khi sử dụng chất có khối lượng riêng nhẹ hơn để làm sẽ đem đến khối lượng vật nhỏ hơn. Như vậy, chúng ta có thể dễ chọn chất liệu để làm vật hơn. Ví dụ như cái nồi bằng đồng sẽ nặng hơn cái nồi bằng nhôm. Đây chính là ý nghĩa của khối lượng riêng và trọng lượng riêng.
Chú ý khi làm bài tập
Không chỉ vậy, khối lượng riêng còn là yếu tố tiên quyết để chọn vật liệu trong ngành cơ khí. Trong vận tải đường thủy, khối lượng riêng cũng được chọn để tính tỷ trọng dầu nhớt, nước để phân bổ vào các két cho phù hợp và cân bằng. Như vậy, việc biết đến khối lượng riêng, trọng lượng riêng của chất giúp chúng ta rất nhiều trong cuộc sống hằng ngày. Đối với các em, đây cũng là điều giúp các em làm bài, học tập tốt hơn. Hãy học và ghi nhớ những kiến thức này để có thể đạt được nhiều điểm tốt nhé!
Bảng khối lượng riêng
Các bài tập trắc nghiệm liên quan đến khối lượng riêng trọng lượng riêng
Bài 1: Phát biểu nào sau đây đúng?
Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của 1m^3 chất đó.
Khối lượng riêng của một chất là khối lượng 1 m chất đó.
Khối lượng riêng của một chất là khối lượng cân được của một chất hình khối.
Đáp án:
Chọn đáp án A: Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của 1m^2 chất đó
Bài 2: Đơn vị nào sau đây là đơn vị của trọng lượng riêng:
A.Kg/m^3
N/m^3
N/m^2
Kg/m^2
Đáp án:
Chọn đáp án A
Bài 3: Biết thể tích đá là 0,5m^2, khối lượng riêng của đá là 2600kg/m^3. Vậy khối lượng của đá là bao nhiêu?
Đáp án: Áp dụng công thức: m = D.V nên ta có: m=0,5.2600=1300(kg)
Bài 4: Muốn đo khối lượng riêng của các viên bi thuỷ tinh ta cần dùng những dụng cụ gì? Hãy chọn câu trả lời đúng.
Chỉ cần dùng một cái lực kế
Chỉ cần một cái cân
Chỉ dùng một cái cân và một bình chia độ
Chỉ cần dùng một bình chia độ
Đáp án:
Chọn đáp án C: cần dùng một cái cân và một bình chia độ.
Bài 5: Trong các câu sau đây, câu nào không đúng?
a, Lực kế là dụng cụ để đo khối lượng.
b, Cân Rôbécvan là dụng cụ đo khối lượng.
c, Lực kế dùng để đo lực. Còn cân dùng để đo khối lượng.
Đáp án: Chọn đáp án C: Lực kế dùng để đo lực. Còn cân dùng để đo khối lượng.
Bài tập vận dụng
Bài 6: Phát biểu nào sau đây về khối lượng riêng là đúng?
Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của một đơn vị thể tích chất đó.
Nói khối lượng riêng của sắt là 7800kg/m3 có nghĩa là 1cm3 sắt có khối lượng 7800kg.
Công thức tính khối lượng riêng là D = m.V.
Khối lượng riêng bằng trọng lượng riêng.
Đáp án
– Nói khối lượng riêng của sắt là 7800kg/m3 có nghĩa là 1m3 sắt có khối lượng 7800kg ⇒ B sai.
– Công thức tính khối lượng riêng là Khối lượng riêng, Trọng lượng riêng⇒ C sai
– Khối lượng riêng D khác trọng lượng riêng d ⇒ D sai
Vậy đáp án đúng là A: Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của một đơn vị thể tích chất đó.
Bài tập liên hệ
Bài 7: Gọi d và D lần lượt là trọng lượng riêng và khối lượng riêng. Mối liên hệ giữa d và D là:
D = 10d
d = 10D
Khối lượng riêng, Trọng lượng riêng
D + d = 10
Đáp án
– Khối lượng riêng Khối lượng riêng, Trọng lượng riêng
– Trọng lượng riêng Khối lượng riêng, Trọng lượng riêng
⇒ Đáp án B
Bài 8: Hiện tượng nào sau đây xảy ra đối với khối lượng riêng của nước khi đun nước trong một bình thủy tinh?
Khối lượng riêng của nước tăng.
Khối lượng riêng của nước giảm.
Khối lượng riêng của nước không thay đổi.
Khối lượng riêng của nước lúc đầu giảm sau đó mới tăng.
Đáp án
Khi đun nước sôi, thể tích nước tăng dần ⇒ khối lượng riêng giảm ⇒ Đáp án B
Có thể nói, những điều chúng tôi đề cập trên đây chính là những kiến thức các em cần biết về khối lượng riêng và trọng lượng riêng. Cảm ơn các em đã đón đọc bài viết này. Các em hãy ghi chép lại những kiến thức này để sử dụng giải bài tập nhé!
Ngoài ra, chúng tôi có rất nhiều những bài viết mới về chủ đều vật lý lớp 6. Các em hãy tham khảo ngay tại đây.
Tìm đọc thêm các bài viết khác
Đơn vị đo khối lượng – những điều cần biết vật lý 6?
Định luật bảo toàn khối lượng lớp 8 – Dạng bài tập hay gặp