Mao quản là gì?
Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 2 – Arkady Leokum
Trong hệ thống giao thông của một quốc gia, ta thấy các đường lộ có từng cấp: quốc lộ, liên tỉnh lộ, hương lộ để chuyên chở thực phẩm hay nhu yếu phẩm đến khắp nơi trong nước. Thế nhưng, nếu không có con đường dẫn đến xã, ấp xa xôi nhỏ xíu thì sao? Cư dân ở những nơi này cũng có những nhu cầu – thuốc men chẳng hạn mà họ không tự sản xuất được – hoặc họ cũng sản xuất được một thứ gì đó cần phải trao đổi, mua bán. Những đường làng, những ngõ hẻm trong thành phố là một hình ảnh giúp ta hiểu được mao mạch trong cơ thể con người. Như ta biết: máu (đỏ) được bơm từ tim và dẫn qua các động mạch để đi tới mọi phần cơ thể. Nhưng càng xa trung tâm (trái tim = máy bơm), nhất là ở những chỗ cơ phận nhỏ thì động mạch lại càng phân nhánh nhỏ ra, nhỏ đến độ li ti. Những động mạch nhỏ hoặc nhỏ hơn sợi tóc đó được gọi là mao quản hay mao mạch. Có những mao mạch nhỏ chỉ bằng 1/50 của sợi tóc nhỏ nhất. đường kính trung bình của mao mạch là 1/3000 inch (inch = 2,54cm). Mao mạch nhỏ đến nỗi những phân tử máu phải “xếp hàng một” mời đi xuyên qua được và qua rất chậm. Nếu bó 700 mao mạch thành một bó thì bó ấy cũng chỉ to bằng đầu một mũi kim! Chiều dài trung bình của một mao mạch là 0,5mm. Chức năng của mao mạch là dẫn các chất bổ dưỡng đến nuôi từng bộ phận nhỏ của cơ thể đồng thời chở về những chất bã do tế bào thải ra, do đó ta dễ tưởng tượng được cơ thể ta gồm bao nhiêu triệu, triệu mao mạch!
Khi đưa máu – có nghĩa là chở khí oxy – đến nuôi các cơ phận thì làm thế nào máu chuyển khí oxy cho cơ phận? Máu không rời khỏi ống dẫn tức là mao quản để chảy tràn vào cơ phận mà cứ ở yên trong mao mạch (mao quản). Bởi vách của mao quản cực mỏng, vì nó chỉ làm bằng một lớp tế bào nên khi được máu chở đến nơi, các phân tử khí oxy sẽ thấm qua vách mỏng của mao quản mà đi đến các mô. Rồi, các mô ấy khi nhận khí oxy thì trả lại cho máu khí carbon dioxide, chất bã.
Nói tóm lại: khi đi, máu chuyên chở khí oxy và các chất bổ dưỡng thông qua các động mạch đến các mao quản. đến nơi, máu chuyển khí oxy và các chất bổ dưỡng cho các mô. Khi trở về, nó nhận lại khí carbon dioxide và chất bã (chất bổ dưỡng mà các mô đã xài rồi) để thải ra ngoài qua cơ quan hô hấp và bài tiết. Khi trở về, máu không đi theo đường cũ tức là động mạch mà trở về (trái tim) bằng hệ thống tĩnh mạch.