Nông nghiệp sinh thái là gì?

Nông nghiệp sinh thái là loại hình nông nghiệp mới tuân theo nguyên lý sinh thái học và kinh tế học. Nó vận dụng phương pháp hệ thống hiện đại, lợi dụng mối quan hệ tương sinh, tương khắc giữa các loài, xây dựng nên một hệ thống sinh thái nông nghiệp có thể tự duy trì, đầu vào ít, sản lượng cao.

Nông nghiệp sinh thái vận dụng nguyên lý mỗi loài thực vật trong hệ sinh thái đều có vị trí riêng của mình, tận dụng đầy đủ phạm vi không gian, làm cho lúa và hoa màu lợi dụng được tối đa năng lượng của Mặt Trời. Các cây trồng của nông nghiệp sinh thái được trồng xen kẽ, lồng ghép để tăng thêm mức độ tận dụng nhiệt độ, ánh sáng, nước và phân. Ví dụ cây ngô cao, lá to, đòi hỏi ánh nắng mạnh, bộ rễ phát triển cần nhiều nước và phân; còn đậu và lạc cây thấp, lá nhỏ, bộ rễ cạn, không cần ánh nắng mạnh và có thể cố định đạm. Trồng xen kẽ chúng với nhau không những sẽ tăng thêm hiệu suất sử dụng các tầng đất và không gian mà còn nâng cao mức độ thông gió và chiếu sáng của ruộng, khiến cho các loài cây đều được thoả mãn yêu cầu riêng của chúng. Nông nghiệp sinh thái còn thúc đẩy các loài sinh vật “cộng sinh” tương hỗ cho nhau. Như thế sự sinh trưởng của loài cây này trong hệ thống sẽ thúc đẩy sự sinh trưởng cho loài kia phát triển. Vùng tam giác châu ở Châu Giang – Quảng Đông – Trung Quốc, “ao cá bờ dâu” chính là một ví dụ rất tốt. Xung quanh bờ ao cá người ta trồng dâu. Lá dâu để nuôi tằm, phân tằm dùng để nuôi cá. Đó là mồi ăn rất tốt cho cá ở tầng trên. Phân của cá ở tầng trên được các sinh vật huyền phù hấp thụ, chúng lại trở thành thức ăn của loài cá ở tầng giữa. Phân của loài cá ở tầng dưới chìm xuống bùn lại trở thành phân bón cho dâu.

Nông trang Maya ở Philipin là một nông trang sinh thái rất thành công. Diện tích nông trang khoảng 540 mẫu, trong đó được chia thành rừng, ruộng và ao đầm. Ruộng sản xuất ra ngũ cốc, sau khi gia công, những sản phẩm thừa như cám, cùi và những vụn thừa của nhà máy sản xuất đồ hộp có thể dùng làm thức ăn nuôi gia súc. Rơm rác và lá khô có thể nuôi 36 con bò. Phân bò chảy vào bể bioga, mỗi ngày sản xuất ra 57 m3 khí đốt, năng lượng khí này có thể thoả mãn nhu cầu dùng cho máy bơm nước, chiếu sáng, nấu thức ăn cho lợn và ấp trứng. Nước và bã của bioga sau khi đưa vào bể lên men, thì bã có thể nuôi vịt, phần lắng xuống có thể làm thức ăn nuôi lợn, còn nước trong bể lên men có thể thải ra ruộng và ao cá làm phân bón ruộng không cần bỏ thêm phân hoá học.

Nông trang sinh thái đã tăng thêm những khâu thức ăn trong chuỗi thức ăn của hệ thống sinh thái nông nghiệp. Đối với các chất đã được sinh vật tăng cấp lợi dụng sẽ nâng cao hiệu suất lợi dụng lên rất nhiều. Nông trang sinh thái lợi dụng sự phân giải oxi của sinh vật và đất đai để biến thành năng lượng, biến chất ô nhiễm có hại thành nguồn nguyên liệu của nông nghiệp. Nông nghiệp sinh thái còn giảm thấp việc dùng phân hoá học và thuốc bảo vệ thực vật khiến cho sự phát triển của nông nghiệp và môi trường hài hoà với nhau. Do đó nông nghiệp sinh thái là phương hướng mới của phát triển nông nghiệp.

Từ khoá: Nông nghiệp sinh thái; Nông trường sinh thái; Hệ thống sinh