Phần 7. “Chúng ta đã làm gì sai?” Những sai lầm cha mẹ hay mắc phải
Con bạn có thể nghe theo một lời cầu xin – nhưng cũng có thể không. Nếu như vậy thì những lời cầu xin của bạn với con không thực sự hiệu quả ➞ Đưa ra yêu cầu nhưng không kèm theo hình phạt nếu trẻ không vâng lời
Giả sử, bạn yêu cầu con bạn một hoặc nhiều lần làm việc gì đó hoặc để yên cho thứ gì đấy. Nhưng con bạn không phản ứng lại. Có chuyện gì đang xảy ra vậy? Hoàn toàn không có gì cả! Những yêu cầu của bạn giống như đang rơi vào một căn phòng chân không. Tôi có một vài ví dụ cho trường hợp này. Bạn có nhận thấy mình trong đó không?
Mẹ: “Nadine, dọn phòng ngay cho mẹ! Nhìn từ đây vào trông phòng con thật kinh khủng!”
Nadine (mặc kệ, vẫn chơi bình thường và không dọn phòng)
Mẹ (quay trở lại phòng năm phút sau): “Nadine, con phải dọn phòng ngay đi!”
Nadine: “Vâng, con dọn ngay đây thưa mẹ!” (Cô bé vẫn tiếp tục chơi và không dọn dẹp gì hết)
Bố: “Matthias, tắt ti-vi và làm bài tập về nhà ngay đi!”
Matthias: “Vâng con tắt ngay đây!” (vẫn xem ti-vi tiếp)
Bố (Mười phút sau ông bố rất tức giận): “Bố đã bảo con tắt ti-vi cơ mà! Con không bao giờ nghe lời bố cả!”
Matthias: “Lúc nào bố cũng cằn nhằn được!” (cậu bé vẫn xem ti-vi tiếp)
Mẹ: “Beatrice, trả cái ô tô cho em ngay! Có phải ô tô của con đâu!”
Beatrice (gào thét và cố giữ bằng được chiếc ô tô)
Mẹ: “Con này quái thật!”
Beatrice (vẫn giữ chiếc ô tô)
Diễn biến trong những tình huống trên đều giống nhau: Bố mẹ chỉ rõ cho trẻ chúng phải làm gì. Trẻ không làm theo. Bố mẹ không theo sát sao trẻ đến cùng và không dứt khoát yêu cầu trẻ thực hiện. Trẻ sẽ học được những gì từ việc này? “Những việc bố mẹ bảo mình làm toàn những thứ chẳng quan trọng. Mình có làm hay không cũng chẳng sao.”
Khi bạn đưa ra yêu cầu và không kèm theo điều kiện phạt thì những yêu cầu và lời nói của bạn sẽ không có tác dụng. Trẻ sẽ coi thường và không nghe lời bạn ➞ “Nếu – thì”: đe dọa nhưng không thực thi hình phạt
Thường thì các bậc phụ huynh sẽ thông báo hậu quả trong trường hợp trẻ không nghe lời: “Nếu con không dọn dẹp ngay lập tức thì tối nay con không được xem ti-vi đâu”, “Chấm dứt ngay đi, đừng làm chị bực nữa! Mẹ nhốt con vào phòng bây giờ!” – “Không ngậm cái núm vú giả nữa không mẹ vứt đi bây giờ!”, “Con mà không làm bài tập ngay thì đừng có trách mẹ ác!”.