So sánh máy bay hai động cơ với máy bay bốn động cơ có những đặc điểm gì?

Bạn đã từng nghe nói về máy bay hai động cơ với máy bay bốn động cơ chưa? Thực ra, máy bay hai động cơ chính là chỉ loại máy bay có lắp hai động cơ, còn máy bay bốn động cơ thì chỉ loại máy bay có lắp bốn động cơ. Máy bay bốn động cơ hiện đang được sử dụng có Boeing 707, 747-400, Airbus A340, MD-12…; máy bay hai động cơ hiện đang được sử dụng có Boeing 757, 767, 777 và Airbus A300, A310, A320, A330… Nếu làm phép so sánh, thì máy bay hai động cơ được dùng phổ biến hơn máy bay bốn động cơ.

Ưu điểm chủ yếu của máy bay bốn động cơ là có thể thích ứng được với yêu cầu của mọi tuyến hàng không, không chịu sự hạn chế bởi các khu vực hải dương và khu vực sa mạc rộng lớn. Nhưng, máy bay bốn động cơ có giá thành chế tạo cao, giá đắt, một chiếc Boeing 747-400 loại chở khách có giá tới 150 triệu đôla Mĩ. Trong khi đó, phạm vi thích ứng với mọi tuyến hàng không của máy bay hai động cơ chịu sự hạn chế nhất định, song giá thành chế tạo lại thấp hơn.

Máy bay hai động cơ khi đang bay, nếu một động cơ bị gặp sự cố phải ngừng hoạt động, thì máy bay hành khách vẫn có thể tiếp tục bay nhờ vào động cơ kia. Nhưng, động lực bay và điện, khí nén được cung cấp bởi hai động cơ vốn có lúc này chỉ được cung cấp bởi một động cơ. Trong tình huống này, đòi hỏi phải lắp thêm động lực phụ trợ trên máy bay khởi động, điện, khí sẽ được cung cấp từ nó lên máy bay. Nếu như đang tiếp tục bay, mà động cơ kia lại bị cháy, thì máy bay sẽ bị mất toàn bộ động lực và rơi vào vòng nguy hiểm. Vì thế, xuất phát từ yêu cầu bảo đảm cho máy bay bay được an toàn, rất nhiều nước đã đề ra những hạn chế nghiêm ngặt đối với các tuyến hàng không máy bay hai động cơ. Như qui định các tuyến hàng không máy bay hai động cơ phải để bất cứ điểm đỗ nào của máy bay trên tuyến bay cũng phải cách hành trình bay của sân bay lân cận không quá 60 phút hành trình bay, khi máy bay ấy bay với một động cơ, nếu không thì không cho bay. Đó là điều gọi là hạn chế 60 phút. Căn cứ theo qui định này cùng tình trạng phân bố các sân bay trên thế giới hiện nay, máy bay hai động cơ không được bay vượt đại dương, và cũng không được bay qua các vùng hoang mạc rộng lớn. Ví dụ, tuyến hàng không vượt qua hoang mạc Tây á tơi Châu Âu của Trung Quốc, loại Boeing 707 lắp bốn động cơ có thể được bay, nhưng các loại Boeing 757, 767 đời mới thì lại không được bay vì là máy bay hai động cơ. Rất nhiều tuyến hàng không cho phép máy bay hai động cơ được bay đều hạn chế trong phạm vi giới hạn của những bờ biển liền kề.

Thực ra, hạn chế 60 phút là được đề ra cho tình trạng bay của các máy bay hành khách hai động cơ dùng động cơ pittông. Mấy chục năm gầnđây, kĩ thuật hàng không đã có sự phát triển đột phá, động cơ máy bay cùng các tính năng khác đã có sự thay đổi vượt bậc, nhất là độ tin cậy trong vận hành của động cơ đã được nâng cao rất nhiều. Vì thế, hạn chế 60 phút đã dần được nởi rộng, các máy bay hai động cơ sau khi dã qua kiểm định hợp chuẩn là có thể kéo dài thời gian bay ở bất cứ điểm nào trên tuyến bay đến sân bay sẽ hạ cánh từ 60 phút lên đến 120 phút. Thực tiễn cho thấy, việc kéo dài thời gian hạn chế cho máy bay hai động cơ là tương đối đáng tin cậy. Theo thống kê của 12 công ti hàng không, trong thời gian nửa năm, khi sử dụng Boeing 767 hai động cơ kéo dài hành trình bay tới 120 phút, trong 13000 lần lên xuống xuất hiện 25 lần một động cơ dừng trong không trung. Trong số 25 lần ấy, máy bay đáp được xuống sân bay sẽ hạ cánh được 21 lần, đáp tới đích đến tới được 4 lần, tỉ lệ thành công đáp tới đích đến là 99,838%. Còn với Boeing 747 có bốn động cơ thì tỉ lệ thành công đáp tới đích đến là 99,222%. Xét thấy những biểu hiện tốt của máy bay hai động cơ , hạn chế 120 phút mà nó đã trải qua lại được nới thêm thành hạn chế 180 phút.

Máy bay Boeing 777 là một loại máy bay chở khách đời mới được nghiên cứu chế tạo thành công vào những năm 90 của thế kỉ 20. Nó không chỉ là máy bay hai động cơ phản lực, mà động cơ của nó còn có sức đẩy lớn nhất tính cho đến nay. Máy bay Boeing 777 khi đưa vào vận hành đã đạt được chuẩn máy bay hành khách hai động cơ kéo dài hành trình bay 180 phút, điều đó cũng có nghĩa là loại máy bay hai động cơ này đã có thể bay được trên bất cứ tuyến bay nào, kể cả các tuyến bay vượt đại dương và vượt châu lục. Không chỉ có thế, cả gía thành chế tạo lẫn độ tiêu hao nhiên liệu và tiếng ồn của máy bay Boeing 777 đều thấp hơn so với các loại máy bay bốn động cơ nói chung.

Từ khóa: Máy bay hai động cơ; Máy bay bốn động cơ; Giới hạn 60 phút.