Tại sao có quy định “lái xe ngồi bên trái đi theo hướng bên phải”?

Ở Trung Quốc, mọi người đã hình thành một thói quen: ở trên đường, xe cộ chạy về bên phải. Vì xe chạy về bên phải, nên ngồi ở bên trái càng dễ quan sát các xe ở đằng trước, đằng sau, bên phải bên trái, do đó, tay lái đặt ở bên trái xe. Vì vậy nên gọi là “lái xe ngồi bên trái, đi xe đường bên phải”.

Luật lệ giao thông quy định xe cộ chạy về bên phải là xuất phát từ thời cách mạng Pháp thế kỷ XVIII, sau đó liên tiếp được nhiều nước Châu Âu và Mỹ sử dụng. Tuy nhiên, nước Anh, Nhật Bản và phần lớn các nước Châu á lại thực hiện quy tắc xe chạy về bên trái, trong các nước đó, tay lái đặt ở bên phải.

Thực ra, quy tắc “lái xe bên trái, chạy xe bên phải” không phải lúc nào cũng được thực hiện ở Trung Quốc. Trong thời gian từ Chiến tranh Nha phiến năm 1840 đến Kháng chiến chống Nhật thắng lợi năm 1945, xe cộ ở Trung Quốc đã từng có tình trạng lộn xộn: 60 năm chạy bên trái, 30 năm chạy bên phải.

Sau cuộc Chiến tranh Nha phiến năm 1840, đi đôi với việc ký kết “Điều ước Nam Kinh” với Anh và mở cửa năm hải cảng thông thương lớn, quy tắc xe chạy bên trái của Anh cũng được đưa vào Trung Quốc. Sau cuộc chiến tranh Giáp Ngọ năm 1894, loại xe kéo tay của Nhật Bản chạy lề bên trái cũng có ảnh hưởng rất lớn đối với Trung Quốc. Năm 1900 sau khi liên quân tám nước xâm lược Trung Quốc, các cường quốc cát cứ, tô giới mọc lên khắp nơi. Trong hoàn cảnh đó, các loại ô tô lái trái chạy phải, lái phải chạy trái hình thành khắp Trung Quốc, tình trạng hỗn loạn đó kéo dài liên tục đến những năm 30 của thế kỷ XX. Ngày 24 tháng 12 năm 1934, Chính phủ Quốc dân hồi đó ban bố “quy tắc quản lý giao thông trên bộ”, chính thức xác định “mọi xe cộ đều phải đi về bên trái”, nhưng quy tắc đó chỉ thực hiện hơn 10 năm. Sau khi cuộc chiến tranh chống Nhật thắng lợi, vì các nước đồng minh để lại rất nhiều ô tô lái bên trái chạy bên phải, đồng thời, mọi người rất ác cảm đối với quy tắc chạy xe bên trái của bọn đế quốc xâm lược. Bộ Giao thông lúc đó đề ra quy tắc quy định “các xe cộ trong nội địa Trung Quốc chạy về bên phải”, đến lúc đó mới thực hiện được quy tắc người và xe cộ đều đi về bên phải thống nhất trong cả nước.

Sau khi nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa thành lập, chế độ lái bên trái đi bên phải được tiếp tục thực hiện. Ngày 9/3/1988, Quốc vụ viện ban bố “Điều lệ quản lý Giao thông đường bộ của nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa”, trong đó có quy định rõ ràng “lái xe, chăn dắt súc vật đều phải tôn trọng nguyên tắc đi về bên tay phải”.

Từ khóa: Lái xe bên trái, chạy xe bên phải; Lái xe bên phải, chạy xe bên