Tại sao ở miền xích đạo trời lại nóng?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 1 – Arkady Leokum

Mỗi khi nhìn vào mô hình quả địa cầu, bạn thường thấy một đường chỉ đỏ bao quanh ở chính khúc giữa và chia địa cầu thành hai bán cầu bằng nhau. Sợi chỉ đỏ đó tượng trưng cho xích đạo. Thật ra xích đạo chỉ là một đường tưởng tượng. Nếu dùng tàu bay, nhất là tàu thủy từ nam lên bắc hoặc từ bắc xuống nam bạn chẳng bị một sợi chỉ đỏ nào chắn ngang bao giờ. Tuy nhiên mỗi khi đi ngang qua xích đạo, các thủy thủ đều có lệ làm một nghi thức “xuyên xích đạo”.

Chữ “xích đạo” theo tiếng La tinh có nghĩa là bằng nhau. đây là đường tưởng tượng chia địa cầu thành hai phần bằng nhau. Những đường tưởng tượng khác song song với xích đạo gọi là vĩ tuyến. đường xích đạo gọi là vĩ tuyến 0. Từ vĩ tuyến 0 ngược lên Bắc bán cầu, vĩ tuyến đầu tiên là bắc vĩ tuyến 1, kế đó là bắc vĩ tuyến 2… cứ như vậy lên đến Bắc cực. Từ xích đạo xuống phía nam thì vĩ tuyến đầu tiên gọi là nam vĩ tuyến 1. Cứ như vậy cho đến Nam cực.

Xuất phát từ Bắc cực đi xuống phía xích đạo, thoạt tiên là miền cực đới, xuống nữa là miền ôn đới, xuống nữa là miền nhiệt đới (bắc), qua xích đạo là miền nhiệt đới (nam), ôn đới (nam) và cực đới (nam). Miền xích đạo từ xích đạo lên tới 23,5 vĩ độ bắc và 23,5 vĩ độ nam. Trong miền này ánh sáng mặt trời rọi xuống hầu như theo đường thẳng đứng.

Do đó khí hậu miền này nóng. Ta hãy tìm hiểu xem tại sao vậy? Ta đã biết trục trái đất nghiêng so với mặt phẳng quỹ đạo quanh mặt trời đúng 23,5 độ. Do sự nghiêng này, khi quay quanh mặt trời, trái đất bị ánh sáng mặt trời khi thì chiếu thẳng góc vào phía bắc xích đạo, khi thì thẳng góc với phía nam xích đạo. Tuy nhiên, sự chiếu thẳng này không thể vượt quá 23,5 vĩ độ bắc hoặc nam.

Sự kiện này giải thích tại sao miền xích đạo là miền duy nhất trên địa cầu bị mặt trời chiếu thẳng quanh năm và do đó khí hậu miền này nóng quanh năm.