Tìm hiểu về mặt phẳng nghiêng – máy cơ đơn giản? Giải đáp Vật lý 6

Ghi chú: Tài liệu trích dẫn

Nếu như ở bài viết trước, các em chỉ được tìm hiểu qua về các loại máy cơ đơn giản. Thì ở trong bài viết này, các em sẽ đến với những điều chi tiết về mặt phẳng nghiêng. Đây là một trong số những chiếc máy cơ đơn giản được sử dụng nhiều nhất trong cuộc sống hiện nay. Các em cũng có thể bắt gặp chiếc máy cơ đơn giản này ở bất cứ đâu trong cuộc sống. Bài viết ngày hôm nay, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về loại máy cơ đơn giản này nhé!

Mặt phẳng nghiêng là gì?

Có thể một số bạn đã đọc bài viết trước, sẽ có cái nhìn tổng quát về mặt phẳng nghiêng. Tuy nhiên, chúng ta vẫn nên nhắc lại định nghĩa của loại máy cơ đơn giản này. Từ đó ghi nhớ và nhận biết dễ dàng hơn. Chiếc máy cơ đơn giản này chính là một mặt phẳng có điểm đầu điểm cuối không giống nhau. Thông thường, nó sẽ có một điểm nằm cao hơn so với điểm còn lại. Chiều cao và chiều dài của mặt phẳng này sẽ ảnh hưởng đến độ dốc của chiếc máy cơ này.

Ứng dụng của chiếc máy cơ đơn giản này

Chúng ta có thể gặp rất nhiều ứng dụng của máy cơ đơn giản trong cuộc sống. Ví dụ như con dốc, cầu trượt, bậc dắt xe,… Khi đi lên dốc, nếu con dốc càng cao độ dốc lớn thì lực chúng ta đi lên sẽ tốn rất nhiều. Nhưng với những con dốc thấp hơn, độ dốc thoải, thì việc đi lên dốc cũng rất nhẹ nhàng. Đây chính là ứng dụng vô cùng đơn giản và dễ dàng bắt gặp về mặt phẳng nghiêng trong cuộc sống. Cùng với một chiều cao, độ dốc càng lớn thì lực đi lên cũng sẽ lớn.

Ngoài ra, chúng ta cũng có thể lấy một ví dụ khác dễ dàng thấy về mặt phẳng nghiêng đó chính là bậc dắt xe. Nếu như độ cao của mặt đường thấp hơn cửa nhà, chúng ta sẽ cần dùng đến bậc dắt xe để đưa xe vào nhà. Chúng ta không thể nào khiêng xe vào nhà một cách dễ dàng được. Chính vì vậy, bậc dắt xe được cho ra đời để sử dụng trong trường hợp này. Bậc dắt xe giúp chúng ta dắt xe vào nhà dễ dàng hơn, tốn ít sức lực hơn việc khiêng xe. Điều này cũng đủ để các em thấy được lợi ích của mặt phẳng nghiêng.

Tìm hiểu thêm về tác dụng của đòn bẩy

Các máy cơ đơn giản

Lợi ích của mặt phẳng nghiêng là gì?

Nếu như lợi ích của các loại máy cơ đơn giản có thể là giảm lực kéo hoặc duy chuyển vật lên vị trí cao hơn, hoặc lợi ích về chiều. Thì đến với mặt phẳng nghiêng chúng ta có thể nói, nó giúp giảm lực di chuyển vật lên cao. Đây chính là tác dụng chính của loại máy cơ đơn giản này trong mọi trường hợp. Khi di chuyển một vật nặng lên một độ cao cho trước theo phương thẳng đứng, sẽ có lực kéo lớn hơn lực kéo vật đó trên mặt phẳng nghiêng. Điều này đã được chứng minh và công nhận trong mọi trường hợp.

Ứng dụng của máy cơ đơn giản

Ưu điểm khi sử dụng mặt phẳng nghiêng

Ưu điểm của chiếc máy cơ đơn giản này đem lại trong thực tế cũng rất hữu ích. Mặt phẳng nghiêng đem đến vị trí đứng chắc chắn hơn khi chúng ta kéo vật lên cao. Việc đứng ở vị trí cao, kéo một vật nặng theo phương thẳng đứng sẽ gây nguy hiểm cho người kéo. Vật nặng hơn lực kéo có thể làm người kéo bị chao đảo hoặc ngã xuống. Tuy nhiên, khi dùng mặt phẳng nghiêng, chúng ta có thể điều chỉnh được vị trí đứng. Tư thế đứng để không bị ngã. Chưa kể đến lực kéo cũng giảm bớt đi được phần nào. Từ đó giúp kéo vật lên vị trí cao dễ dàng hơn.

Ưu điểm về vị trí đứng

Khi kéo vật lên cao bằng mặt phẳng nghiêng chúng ta còn có thể kết hợp trọng lượng cơ thể tiếp sức cho lực kéo. Khi kéo vật lên theo phương thẳng đứng. Chúng ta chỉ có thể dùng lực kéo đơn thuần để kéo vật lên. Bởi lẽ, chúng ta phải dùng trọng lượng của cơ thể để giữ vững vị trí đứng. Tuy nhiên, khi dùng mặt phẳng nghiêng, chúng ta được cộng dồn cả trọng lượng cơ thể. Cùng với lực kéo chúng ta đưa vật lên vị trí cần thiết. Như vậy quá trình kéo vật lên cao sẽ nhanh hơn và chắc chắn hơn.

Ưu điểm về lực

Ưu điểm cuối cùng khi sử dụng mặt phẳng nghiêng đưa vật lên cao đó chính là ưu điểm về lực. Chúng ta không cần một lực kéo lớn hơn trọng lượng của vật. Đây chính là ưu điểm lớn nhất mà chiếc máy cơ đơn giản này đem lại. Hiện nay, nó đã được đưa vào sử dụng trong thực tế rất nhiều. Đó chính là lý do các em nên hiểu về chiếc máy cơ đơn giản này để có thể phân tích bài học. Trong một số bài tập trên lớp, các em cần phải phân tích lực khi kéo vật lên chiếc máy cơ đơn giản. Các em cần chú ý đến lực ma sát nếu đề bài cho.

Các dạng bài tập và phương pháp giải

Đối với mặt phẳng nghiêng các em sẽ có rất nhiều dạng bài tập liên quan và được học trên lớp. Chúng tôi đã tổng hợp các dạng bài và cách làm dưới đây để các em có thể nắm bắt dễ dàng hơn. Các em hãy ghi chép lại điều này để có thể làm bài tốt hơn.

Dạng 1: Xác định các đặc trưng của mặt phẳng nghiêng

Với những bài tập dạng nhận diện, các em sẽ có thể dễ dàng làm được. Bài tập dạng xác định được đánh giá là dạng bài tập khá dễ. Tuy nhiên, vẫn có một số bài thuộc trường hợp đặc biệt, hỏi mẹo, cần các em suy nghĩ nhiều hơn. Đây chính là cách làm các em nên ghi nhớ và áp dụng trong bài tập này:

Độ dài chiếc máy cơ đơn giản này là độ dài quãng đường di chuyển theo đường nghiêng.

Quãng đường di chuyển vật theo đường thẳng đứng, nếu không dùng máy cơ đơn giản, chính là độ cao của nó.

Dạng 2: So sánh lực tác dụng vào vật khi sử dụng chiếc máy cơ đơn giản này

Việc so sánh lực tác dụng vào vật khi sử dụng mặt phẳng nghiêng có thể là so sánh lực kéo vật và trọng lượng vật. Các em nên xác định và phân tích các lực tác dụng vào vật chính xác để làm bài tập này. Sẽ có những dạng bài so sánh lực trong việc sử dụng các chiếc máy cơ đơn giản này khác nhau. Điều các em cần chú ý trong trường hợp này chính là chiều cao và độ dài.

Dưới đây là những lưu ý cần nhớ khi làm bài:

Cùng độ cao kê mặt phẳng nghiêng. Độ dài càng lớn thì lực cần để đưa vật lên càng nhỏ

Cùng độ dài mặt phẳng nghiêng. Độ cao càng lớn thì lực cần để đưa vật lên càng lớn.

Dạng 3: Xác định mặt phẳng nghiêng trong thực tế.

Với dạng bài tập xác định mặt phẳng nghiêng trong thực tế các em chỉ cần nhớ đến hình dáng của mặt phẳng nghiêng là có thể làm được bài. Các em nên học thuộc định nghĩa về loại máy cơ này để có thể phân biệt tốt hơn. Ngoài ra, đối với các mặt phẳng có hai đầu ở hai vị trí cao thấp khác nhau. Chiếc máy cơ này giống với hình dáng của tam giác vuông. Độ dài của nó hay quãng đường di chuyển vật trên mặt phẳng nghiêng chính là cạnh huyền. Chiều cao của máy cơ đơn giản này chính là cạnh góc vuông tùy theo vị trí cần đưa vật lên.

Những dạng bài tập này đều được giao rất nhiều trong các bài kiểm tra, bài thi của các em. Nếu các em không nhớ thì có thể đọc lại, làm lại nhiều lần để ghi nhớ cách làm. Các dạng bài có thể phân chia từ dễ đến khó, yêu cầu tính toán tùy theo đề bài. Trước khi làm, các em nên xác định dạng bài để hoàn thành tốt nhất.

Có thể nói, những điều cần biết về mặt phẳng nghiêng đã được chúng tôi đề cập đến trong bài viết trên đây. Hy vọng những kiến thức này có thể giúp các em làm bài. Từ đó học tập tốt hơn trong môn Vật Lý 6. Các em hãy ghi chép lại những kiến thức cần thiết để vận dụng vào bài tập nhé! Cảm ơn các em đã đón đọc bài viết này. Các em có thể tìm hiểu thêm các kiến thức về vật lý tại trang chủ của chúng tôi.

Tìm đọc thêm các bài viết khác

Tìm hiểu về ròng rọc cố định? Giải đáp kiến thức vật lý 6

Vật lý 6: Tìm hiểu về hai lực cân b