Tính chất hóa học của acid carboxylic – Học tốt hóa 11
Nguồn trích dẫn: toppy.vn
Acid carboxylic là một trong những chất hóa học được sử dụng tương đối phổ biến. Sở dĩ, chúng đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc sản xuất xà phòng, thuốc nhuộm, thuốc giảm đau,… Ở bài viết lần này, hãy cùng Toppy nghiên cứu các tính chất hóa học của acid carboxylic nhé.
Giải đáp tính chất hóa học của acid carboxylic
Acid carboxylic là gì?
Acid carboxylic là axit tương đối phổ biến đặc biệt ở hóa học lớp 11. Đây chính là hợp chất hữu cơ được tạo bởi sự liên kết giữa nhóm – COOH với các gốc hidrocacbon, hidro hoặc chính các nhóm – COOH khác.
Người ta phân acid carboxylic ra làm 3 loại chính là:
Acid carboxynic no đơn chức.
Acid carboxylic không no, đơn chức, mạch hở.
Acid carboxylic no, 2 chức, mạch hở.
Phenol là gì – Tất tần tật các thông tin về Phenol hóa 11
Este là gì – Đồng hành giải đáp thắc mắc hóa 12 với Toppy
Tính chất hóa học của acid carboxylic
Tính chất hóa học được xem là tính chất vô cùng quan trọng trong việc quyết định tới ứng dụng của một chất. Đương nhiên, acid carboxylic cũng không phải là trường hợp ngoại lệ. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những tính chất hóa học của acid carboxylic ngay sau đây:
Tính chất hóa học của acid carboxylic – Tính axit thường
Đặc điểm đầu tiên của một axit thông thường đương nhiên là khả năng thay đổi màu chỉ thị của quỳ tím. Acid carboxylic làm đổi màu quỳ tím thành màu đỏ. Ngoài ra, acid carboxylic còn mang tính chất của 1 axit như:
Tác dụng với kim loại đứng trước H → muối + khí hidro:
2R(COOH)x + xMg → [2R(COO)x]Mgx + xH2↑
2CH3COOH + Mg → (CH3COO)2Mg + H2↑
Phản ứng có khả năng nhận biết axit.
Tác dụng với oxit Bazơ → muối + nước:
2R(COOH)x + xNa2O → 2R(COONa)x + xH2O
2CH3COOH + ZnO → (CH3COO)2Zn + H2O
Tác dụng với Bazơ → muối + nước:
R(COOH)x + xNaOH → R(COONa)x + xH2O
CH3COOH + NaOH → CH3COONa + H2O
Tác dụng với muối của axit yếu hơn → muối mới + axit mới:
R(COOH)x + xNaHCO3 → R(COONa)x + xH2O + xCO2↑
2CH3COOH + CaCO3 → (CH3COO)2Ca + H2O + CO2↑
Phản ứng nhận biết axit qua muối cacbonat hoặc hidrocacbonat
Tính chất hóa học của acid carboxylic – Phản ứng tách nước
2RCOOH P2O5→P2O5 (RCO)2O + H2O
Tính chất hóa học của acid carboxylic – Khả năng este hóa
R(COOH)x + R’(OH)y ⇔ Ry(COO)xyR’x + xyH2O (xúc tác H2SO4)
CH3CO-OH + H-O-C2H5 ⇔ CH3COOC2H5 + H2O (xúc tác H2SO4)
Tính chất hóa học của acid carboxylic – Phản ứng oxi hóa hoàn toàn
CxHyOz + (x + y/4 – z/2)O2 → xCO2 + y/2H2O
– Nếu đốt cháy axit thu được nCO2 = nH2O thì axit thuộc loại no, đơn chức, mạch hở:
CnH2n+1COOH → (n + 1)CO2 + (n + 1)H2O
Chú ý: HCOOH có phản ứng tương tự như anđehit:
HCOOH + 2AgNO3 + 4NH3 + H2O → 2NH4NO3 + (NH4)2CO3 + 2Ag
– Các axit không no vẫn có được những tính chất cơ bản của các hidrocacbon khác:
CH2=CH-COOH + Br2 (dung dịch) → CH2Br-CHBr-COOH
3CH2=CH-COOH + 2KMnO4 + 4H2O → 3CH2OH-CHOH-COOH + 2MnO2 + 2KOH
Sản phẩm cộng của CH2 = CH – COOH với HX trái với Markovnikov
– Axit thơm có phản ứng thế vào vị trí meta.
– Axit no có phản ứng thế vào vị trí an pha.
Phương pháp điều chế acid carboxylic dựa theo tính chất hóa học của acid carboxylic
Có 4 cách cơ bản để có thể điều chế ra được acid carboxylic
Phương pháp điều chế acid carboxylic
Andehit tác dụng với Oxi
R(CHO)x + x/2 O2 → R(COOH)x (có chất xúc tác là Mn2+ và nhiệt độ)
Este thủy phân ở môi trường axit
Ry(COO)xyR’x + xyH2O→ yR(COOH)x + xR’(OH)y
Trihalogen tác dụng với dung dịch NaOH
RCCl3 + 3NaOH → RCOOH + 3NaCl + H2O
Các phương pháp ít sử dụng
CH3OH + CO → CH3COOH
R-X → R-CN → RCOOH
C6H5CH3 → C6H5COOK → C6H5COOH
Dấu hiệu nhận biết acid carboxylic
Chuyển quỳ tìm thành màu đỏ.
Tác dụng với kim loại cho ra hidro.
Tạo ra CO2 trong các phản ứng với muối cacbonat và hidrocacbonat.
Tạo kết tủa khi tác dụng với các muối của Ag.
Axit no không làm mất màu dung dịch Br2 và ngược lại.
Làm mất màu dung dịch thuốc tím.
Ứng dụng của axit cacboxylic
Acid carboxylic được ứng dụng vào rất nhiều các ngành nghề. Tiêu biểu như là:
Axit axetic được sử dụng để làm polyme, được sử dụng trong nông nghiệp làm các loại thuốc diệt cỏ, chất kích thích cây trồng. Bên cạnh đó còn sử dụng trong công nghiệp chế tạo thuốc nhuộm cùng rất nhiều các hóa chất khác.
Axit benzoic: Được sử dụng để chế tạo các chất bảo quản thực phẩm. Cũng dùng để chế tạo thuốc nhuộm tương tự axetic. Bên cạnh đó còn ứng dụng vào trong y dược làm dược phẩm và các chất sát trùng, diệt khuẩn. Là axit thơm nên được ứng dụng vào sản xuất các chất thơm.
Các acid carboxylic khác: Chủ yếu được dùng làm xà phòng, ứng dụng trong phân tích hóa học vì tác dụng được với nhiều chất khác. Sử dụng phổ biến trong tổng hợp chất hữu cơ.
Ứng dụng của acid carboxylic
Các dạng bài tập về axit cacboxylic
Bài tập axit cacboxylic là một trong những dạng bài khá cơ bản trong hóa học. Tùy vào từng trường hợp khác nhau mà chúng ta cần đưa ra những lời giải khác nhau. Dưới đây là các dạng bài tập cơ bản về axit cacboxylic mà bạn đọc có thể chưa biết:
Xác định công thức phân tử từ dữ kiện đề bài.
Các bài tập về phản ứng đốt cháy.
Bài tập ở các phản ứng thế H2
Bài tập về nhiệt phân muối cacbonat.
Bài tập về các phản ứng tác dụng với nhiều hỗn hợp.
Trên đây là toàn bộ những kiến thức liên quan tới chủ đề tính chất hóa học của acid carboxylic. Hy vọng thông qua bài viết, Toppy có thể giải đáp cho bạn toàn bộ thắc mắc về chủ đề này. Để có thể chinh phục hóa học, hãy cùng đồng hành với Toppy ở những bài viết tiếp theo nhé.
Xem thêm các bài viết có nội dung cùng chủ đề
Tính chất hóa học của Axit – Học tốt hóa 9 cùng Toppy
Vật lý lớp 10: kiến thức cơ bản & bài tập điển hình
Các phương pháp nhận biết Axit Bazơ muối – Hó