Gọi điện thoại mà có hiện tượng hồi âm là sao vậy?

Hiện tượng hồi âm thì ở đâu cũng có, khi ta nói to trong hang núi thì chỉ lát sau sẽ nghe vọng tới một loạt hồi âm. Nguyên do là tiếng nói truyền vào hang và lát sau phản xạ trở lại. Điều này thuyết minh rằng sự lan truyền của âm thanh cần phải có một quãng thời gian nhất định.

Khi gọi điện thoại cũng có hồi âm như vậy. Chỉ có điều là sóng điện truyền tải âm thanh có vận tốc ánh sáng, một giây có thể vòng quanh Trái Đất bảy vòng. Thường là khoảng cách điện thoại trong thành phố rất gần, hiện tượng hồi âm xảy ra rất nhanh khiến ta không cảm nhận được. Thế nhưng, nếu ta gọi điện thoại đường dài quốc tế thì lại khác. Bởi vì điện thoại quốc tế có khoảng cách xa được truyền tải bằng vệ tinh thông tin qua bầu trời.

Chúng ta biết vệ tinh viễn thông đồng bộ ở độ cao cách mặt đất chừng 36 triệu mét (36 nghìn km). Với cùng một vệ tinh viễn thông đồng bộ, tín hiệu điện thoại từ trạm mặt đất của vệ tinh ở điểm A qua vệ tinh chuyển phát đến trạm mặt đất của vệ tinh ở điểm B, rồi phản hồi tới trạm mặt đất vệ tinh ở điểm A. Hành trình 2 lên 2 xuống này dài khoảng 144 triệu mét. Nếu tính theo vận tốc lan truyền của sóng điện mỗi giây là 300 triệu mét (30 vạn km) thì thời gian lên trời xuống đất này ước khoảng 0,54 giây. Ta không nên coi thường khoảng thời gian chậm trễ ngắn ngủi này. Khi gọi điện thoại, cứ cách 0,54 giây lại phản hồi một tiếng nói của mình. Như vậy sẽ gây ra nhiễu hồi âm khó chịu cho cả hai bên, khiến người nghe phải phân vân. Đó chính là hiện tượng hồi âm trong điện thoại.

Để xóa bỏ hiện tượng này, các chuyên gia đã nghiên cứu chế tạo ra thiết bị triệt hồi âm. Nó được thiết kế dựa vào đặc điểm là người sử dụng điện thoại khi nói thì không nghe và khi nghe thì không nói. Thiết bị này được chia ra lắp đặt tại tuyến đường dây thông tin của trạm mặt đất vệ tinh ở hai đầu. Khi thuê bao bên A nói, tín hiệu điện thoại truyền sang bên B, đường điện triệt hồi âm sẽ chạy vào thiết bị làm suy giảm khi nối thông đường truyền, và sẽ giảm nhẹ hồi âm này. Khi bên A nghe bên B nói, thiết bị triệt hồi âm sẽ ngắt đường truyền phát từ bên A để phòng chống việc tín hiệu tiếp nhận quay trở về đối phương qua đường truyền lời phát đi, tạo nên đường truyền nhiễu.

Thế nhưng, trong đường điện hồi âm ức chế, việc đóng ngắt điểm tiếp xúc theo cách máy móc điều khiển việc đóng và mở đường dây truyền thông lại chịu sự khống chế bởi hai bên cuộc gọi có nói chuyện không. Khi động tác tắt bật không theo kịp nhịp độ nói chuyện của hai bên A và B thì nhiễu hồi âm sẽ “thừa cơ lẻn vào”, khiến cho người gọi điện thoại cảm thấy có hồi âm. Có khi điểm tiếp xúc tắt bật máy móc trong đường điện khống chế xảy ra sự cố thì cũng mất đi tác dụng triệt hồi âm. Và trong máy điện thoại sẽ lại có hiện tượng hồi âm.

Để khắc phục khuyết điểm của thiết bị triệt hồi âm, người ta lại phát minh ra một thiết bị triệt tiêu hồi âm. Nó được thiết kế dựa trên nguyên lí tín hiệu âm dương triệt tiêu lẫn nhau. Lắp đặt thiết bị triệt tiêu hồi âm ở ngay hai đầu đường dây thông tin vệ tinh. Khi A nói chuyện, đường điện triệt tiêu hồi âm sẽ hành động, nó lấy mẫu tín hiệu lời nói bên A phát ra, đảo ảnh qua đường điện số và biến thành tín hiệu triệt tiêu hồi âm ngược lại. Nó được tạm thời lưu trữ. Khi tín hiệu lời nói từ A đã đến B, tín hiệu hồi âm lại được đưa về bên A. Lúc này tín hiệu triệt tiêu có tích cực ngược lại đã được chuẩn bị sẵn lập tức ra đón, khiến cho tín hiệu hồi âm biến mất. Thế nhưng, có lúc tín hiệu triệt tiêu chạy ra chậm một chút, cái nhiễu hồi âm sẽ triệt tiêu không hết và đường dây sẽ vẫn còn hiện tượng hồi âm nhẹ.

Từ khóa: Hiện tượng hồi âm; Thông tin vệ tinh; Thiết bị triệt hồi âm.