Động đất đã bao giờ được dự đoán thành công chưa?

Từ khóa tìm kiếm: Hãy Trả Lời Em Tại Sao? – Tập 12 – Arkady Leokum

Tháng 2 năm 1975, các nhà địa chấn học Trung Quốc, sau khi phát hiện một loạt các chấn động truyền qua tỉnh Haicheng, đã đưa ra lời cảnh báo rằng một trận động đất lớn sắp nổ ra ở Manchuria. Các cuộc di tản đã được tiến hành và hàng ngàn mạng người đã được cứu sống trong trận động đất cường độ 7,3 độ Richter đã xảy ra trong vòng 24 giờ sau đó. Thế nhưng thành công trong việc dự báo động đất này đã ít được chú ý. Sau này người ta biết được rằng cũng nhóm nhà khoa học đó đã cho ra một lời tiên đoán tương tự vào năm trước, nhưng sau cùng lại là một báo động sai. Sau này một năm, nhóm này lại thất bại trong việc dự đoán trận động đất Tangshan, trận khủng khiếp nhất của thế kỷ 20, để lại ít nhất là 240 ngàn người thiệt mạng.

Điều này cũng không làm nhụt chí những người khác tuyên bố rằng đã phá được câu đố về dự đoán động đất bằng cách sử dụng những công thức bí mật của riêng họ. Năm 1977, một nhóm các nhà địa chấn học liên quốc gia đã quyết định rằng sự sụt giảm hoạt động động đất gần Oaxaca ở Nam Mexico có nghĩa là một trận động đất rất lớn sắp nổ ra. Vài tháng sau, vùng này đã gánh chịu một cơn động đất 7,7 độ Richter, cho dù mối liên kết của nó với sự sụt giảm hoạt động trước đây là không bao giờ rõ ràng. Năm 1988, đội khảo sát địa chất học ở Mỹ đã cảnh báo rằng sẽ có 30% khả năng để một trận động đất xảy ra ở vùng Loma Prieta của California vào một lúc nào đó trong vòng 30 năm tới. Lời dự đoán đã thành sự thật sớm hơn mong đợi: ngày 18 tháng 10 năm 1989, một trận động đất 7,1 độ đã tấn công vùng này, giết chết 62 người và gây ra thiệt hại nhiều tỉ đô. Một lần nữa, chỉ những người theo dõi dễ dãi nhất mới tính đây là một lời dự đoán hữu ích.

Bất chấp sự hoài nghi và thù địch, phần thưởng phải thuộc về nhóm các nhà địa chấn học tại đại học Athens, những người đã thực hiện hàng tá dự báo từ 1987; tỉ lệ thành công của các tuyên bố của họ khoảng 70%, và đã nhận được một ít sự tin tưởng.

Cách đây vài năm, tôi đã nghiên cứu những tính toán đằng sau những dự đoán động đất và những yêu cầu về một phương pháp dự đoán đáng tin cậy, mà lý tưởng là vừa không bỏ sót một sự kiện có thực vừa không báo động giả. Thật may mắn, những trận động đất lớn hiếm khi xảy ra; còn không may là, điều này cũng có nghĩa rằng trừ khi lời dự báo phải cực kỳ đáng tin, nếu không nó hầu như chắc chắn sẽ là một báo động giả. Để một hệ thống dự báo là thực sự hữu dụng, nó sẽ phải chính xác hơn tối thiểu là 100 lần so với những dự báo thời tiết tốt nhất từng được thực hiện. Hoạt động cực kỳ phức tạp của những tảng đá bị vỡ dưới sức ép và căng làm cho điều này trở thành một viễn cảnh tối tăm. Do đó, một sự đặt cược an toàn là: việc xác định thời gian và địa điểm của một trận động đất lớn sẽ không bao giờ được dự đoán hữu hiệu – nhưng điều này vẫn không ngăn được người ta tiếp tục cố gắng.